શ્લોકનું ભાષાંતર કરો

  ધોરણ-8-સંસ્કૃત-દૃતીય સત્ર 

    1) पुत्री मम खलु निंद्राति ,पुत्री मम खलु निंद्राति |

       सुंदर शयने सुखमय वसने,पुत्री मम खलु निंद्राति ||

     મારી દીકરી ખરેખર સૂતી છે, મારી દીકરી ખરેખર સૂતી છે! સુંદર         પથારીમાં, હળવાં કપડાંમાં મારી દીકરી ખરેખર સૂતી છે!

   2) एक चक्षुर्न काकोयम बिल मिच्छन पन्नग |

      क्षीयते वर्धते चैव न समुद्रो न चंद्रमा || 

 આ એક આંખવાળો છે પણ કાગડો નથી. દરમાં જવાની ઇચ્છા રાખતો હોવા છતાં સાપ નથી. ઘટે છે અને વધે છે, પણ સમુદ્ર નથી કે ચંદ્ર નથી.

    3) भोजनान्ते च कि पेयं जयंत: कस्य वे सूत : | 

        कथं विष्णुपदम प्रोक्तम तक्रम शुक्रस्य दुर्लभम ||

  ભોજનને અંતે શું પીવું જોઈએ? છાશ. જયંત કોનો પુત્ર છે? ઇન્દ્રનો. વિષ્ણુનું પદ કેવું કહેવાયું છે? દુર્લભ.

    4) पर्वताग्रे रथो याती भूमों तिष्ठती सारथी: |

        चलती वायुवेगेन पदमेकम न गच्छती||

     પર્વતની ટોચ પર રથ ચાલે છે અને સારથિ (નીચે) જમીન પર રહે છે. (ત) વાયુના જેવા વેગથી (પવનવેગ) ચાલે છે, પણ એક ડગલુંય (આગળ) જતો નથી.

    5) चंद्र: अस्तं गच्छती सूर्य:उदयं गच्छती | 

       परितो भवति प्रकाश: मंदम चलती समीर: मधूपो भवति सुधीर:||

    ચંદ્ર આથમી જાય છે; સૂર્ય ઉદય પામે છે; ચારે બાજુ પ્રકાશ ફેલાય છે; પવન હળવે હળવે થાય છે; ભમરો ધર્યવાન બને છે.

   6) पुस्तकेषु हि या विद्या परहस्तेषु यद् धनम्।

      कार्यकाले समुत्पन्ने न सा विद्या न तद् धनम्।।

   પુસ્તકમાં રહેલી વિદ્યા અને પારકાના હાથમાં ગયેલું ધન જરૂર પડે ત્યારે કામમાં આવતાં નથી.

   7)  पिबन्ति नद्य : स्वयमेव नाम्भ :

        स्वयं न खादन्ति फलानि वृक्षाः।
        नादन्ति सस्यं खलु वारिवाहाः
        परोपकाराय सतां विभूतयः।।

  નદીઓ પોતે જ પોતાનું) પાણી પીતી નથી; વૃક્ષો પોતે જ પોતાનાં  ફળો ખાતાં નથી; વાદળો ખરેખર  ધાન્ય ખાતાં નથી. સજ્જનોની સંપત્તિ પરોપકાર માટે હોય છે.

  8)  घृष्टं घृष्टं पुनरपि पुनः चन्दनं चारुगन्धम्

       छिन्नं छिन्नं पुनरपि पुनः स्वादु चैवेक्षुदण्डम्
       दग्धं दग्धं पुनरपि पुनः काञ्चनं कान्तवर्णं।
       न प्राणान्ते प्रकृतिविकृतिर्जायते सज्जनानाम्।।

  વારંવાર ઘસવા છતાં ચંદન મધુર સુગંધવાળું બને છે. ફરીફરીને કાપવા છતાં તે શેરડીનો સાંઠો સ્વાદિષ્ટ હોય છે. ફરીફરીને તપાવવા છતાં સુવર્ણ તેજસ્વી રંગનું થાય છે. પ્રાણ ત્યાગવાનો સમય આવે તોપણ સજ્જનોના સ્વભાવમાં કોઈ પણ ફેરફાર થતો નથી.

  9) वृक्षात् पतन्ति पर्णानि । वृक्षस्य प्रसरो महान् ।

       वृक्ष खगाः निकूजन्ति।  वृक्ष, धन्योंअसि भूतले |।

  વૃક્ષ પરથી પાંદડાં પડે છે. વૃક્ષનો ફેલાવો મોટો  છે. વૃક્ષ પર પંખીઓ કલરવ કરે છે. તે વૃક્ષ!  ધરતી પર ધન્ય છે!